Przejdź do zawartości

Jón Leifs

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jón Leifs
Ilustracja
Imię i nazwisko

Jón Þorleifsson

Data i miejsce urodzenia

1 maja 1899
Sólheimar

Pochodzenie

islandzkie

Data i miejsce śmierci

30 lipca 1968
Reykjavík

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Jón Leifs, właśc. Jón Þorleifsson[1] (ur. 1 maja 1899 w Sólheimar, zm. 30 lipca 1968 w Reykjavíku[1][2][3]) – islandzki kompozytor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył szkołę muzyczną w Reykjavíku[3]. W latach 1916–1922 studiował w konserwatorium w Lipsku u Hermanna Scherchena (dyrygentura), Paula Graenera i Otto Lohsego (teoria) oraz Roberta Teichmüllera (fortepian)[3]. W następnych latach mieszkał w Niemczech, dyrygując licznymi orkiestrami, z przerwą w latach 1935–1937, kiedy był doradcą muzycznym radia islandzkiego w Reykjavíku[2][3]. W 1926 roku wraz z orkiestrą filharmonii w Hamburgu odbył tournée po Norwegii, Wyspach Owczych i Islandii[2][3]. Z powodu małżeństwa z kobietą pochodzenia żydowskiego, jego twórczość została w III Rzeszy w 1937 roku objęta cenzurą, a w 1944 roku pozwolono mu na wyjazd z rodziną do Szwecji[2]. W 1945 roku powrócił do rodzinnej Islandii[2][3]. Był organizatorem życia muzycznego na Islandii, założył związek kompozytorów islandzkich i islandzkie towarzystwo praw autorskich[3]. Dzięki jego staraniom Islandia ratyfikowała konwencję berneńską[3]. W latach 1952–1954 i 1964–1966 był przewodniczącym nordyckiej rady kompozytorów[2].

Prowadził badania nad islandzkim folklorem muzycznym, dążąc do stworzenia stylu narodowego[3]. Był autorem prac Tónlistarhaettir (wyd. Lipsk 1922) i Islands künstlerische Anregun (wyd. Reykjavík 1951)[2].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[2])

Utwory orkiestrowe

  • Trilogia piccoa (1919–1924)
  • Uwertura islandzka (1926)
  • Variazione pastorale na temat Beethovena (1927)
  • Koncert organowy (1927–1928)
  • Tańce islandzkie (1928)
  • Sögu-Sinfónía (1941–1942)
  • Réminiscence du nord (1952)
  • uwertura Landsýn (1955)
  • Þrjú óhlutræn málverk (1955–1960)
  • Geysir (1961)
  • uwertura Hekla (1961)
  • elegia Hintza kveoja: In memoriam 30. sept. 1961 na smyczki (1961)
  • Víkingasvar (1962)
  • Fine I (1963)
  • Fine II na wibrafon i smyczki (1963)
  • Hughreysting (1968)

Utwory kameralne

  • Étude na skrzypce (1924)
  • Nocturne na harfę (1931–1933)
  • 3 kwartety smyczkowe (I Mors et vita 1939, II Vita et mors 1948–1951, III El Greco 1965)
  • Kwintet na flet, klarnet, fagot, altówkę i wiolonczelę (1959)
  • Scherzso concerto na 8 instrumentów dętych, altówkę i wiolonczelę (1964)

Utwory fortepianowe

  • Intermezzo-Torrek (1919)
  • 4 utwory (1922)
  • Tańce islandzkie (1929)
  • Nowe tańce islandzkie (1931)
  • Juvenile Song (1961)

Utwory organowe

  • Praeludia organo (1952)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Ojcze nasz na sopran lub tenora i organy (1929)
  • Kantata islandzka na chór, chór dziecięcy i orkiestrę (1929–1930)
  • oratorium Edda (cz. I na tenora, bas, chór i orkiestrę 1936–1939, cz. II na mezzosopran, tenora, bas, chór i orkiestrę 1951–1956, cz. III na chór i orkiestrę 1966–1968 niedokończona)
  • Guðrúnarkviða na mezzosopran, tenora, bas i orkiestrę (1940)
  • Requiem na chór (1947)
  • Vorvísa na chór i orkiestrę (1958)
  • In memoriam Jónas Hallgrímsson na mezzosopran lub baryton i fortepian (1958, wersja na chór i orkiestrę 1961)
  • Hekla na chór i orkiestrę (1961)
  • Dettifoss na baryton, chór i orkiestrę (1964)
  • Nótt na tenora, bas i małą orkiestrę (1964)
  • Helga kviða Hundingsbana na alt, bas i orkiestrę kameralną (1964)
  • Hafis na chór i orkiestrę (1965)

Muzyka do sztuk scenicznych

  • muzyka do sztuki Galdra-Loftr (1925)
  • sztuka sceniczna bez słów Baldr na chór, tancerzy i orkiestrę (1948)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Paul Griffiths: The Penguin Companion to Classical Music. London: Penguin Books, 2004, s. 444. ISBN 0-14-051559-3.
  2. a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2081. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. a b c d e f g h i Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 316. ISBN 978-83-224-3303-4.